Αλλάζει το «τοπίο» για την αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ
Μπορεί η ΕΚΤ να δρομολογήσει την εξομάλυνση της νομισματικής της πολιτικής μετά τη διακοπή του QE στο τέλος του Δεκεμβρίου; Μια πρώτη ένδειξη απάντησης στο ερώτημα αναμένεται να δοθεί από τον Μάριο Ντράγκι, τον απερχόμενο μέσα στο 2019 πρόεδρο της ΕΚΤ, στις 13 Δεκεμβρίου στο τελευταίο Δ.Σ. του έτους. Μέχρι στιγμής όμως οι ενδείξεις που υπάρχουν από «γκάλοπ» μεταξύ των διοικήσεων των 20 ισχυρότερων ευρωπαϊκών τραπεζών, με τις οποίες η ΕΚΤ διατηρεί ένα άτυπο φόρουμ ανταλλαγής απόψεων πριν τη λήψη αποφάσεων για τη νομισματική πολιτική, δείχνουν ότι το περιβάλλον έχει αρχίσει να αλλάζει. Σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη που ήθελε την ΕΚΤ να κάνει τις πρώτες κινήσεις της τον Σεπτέμβριο του 2019 ολοένα και περισσότεροι επανεκτιμούν τη δυνατότητα αυτή, στρέφοντας την προσοχή τους για το πρώτο δίμηνο του 2020. Αιτία αυτής της επανεκτίμησης είναι το γεγονός ότι η οικονομία της Ευρωζώνης προβλέπεται να επιβραδύνει με σταθερό τρόπο την πορεία της από το πρώτο δίμηνο του 2019, γεγονός που θα δυσχεράνει το περιβάλλον για μία πρώτη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ μέσα στο β’ εξάμηνο του 2019. Βασικό στοιχείο αυτής της εκτίμησης είναι οι προβλέψεις για την επιβράδυνση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων ήδη από το πρώτο δίμηνο του επόμενου έτους. Ταυτόχρονα η ένταση μεταξύ Ευρωζώνης - Ιταλίας με αφορμή τις αποκλίσεις του ιταλικού προϋπολογισμού καθιστούν το ευρωπαϊκό τοπίο περισσότερο ευαίσθητο στις κινήσεις της ΕΚΤ. Ένας επιπλέον παράγοντας αποτρεπτικός αυτής της κίνησης από την ΕΚΤ είναι οι επιδεινούμενες συνθήκες στο διεθνές εμπόριο, λόγω της σύγκρουσης ΗΠΑ - Κίνας, ένα μέτωπο από το οποίο αναμένονται «νέα» στο τέλος αυτής της εβδομάδας από τη συνάντηση Τραμπ - Ζι Τζινπίνγκ. Σε κάθε περίπτωση η πρώτη κίνηση της ΕΚΤ, όταν αυτή γίνει είτε τον Σεπτέμβριο του 2019 είτε τον Ιανουάριο του 2020, θα αφορά μικρή αύξηση (0,10 – 0,15%) στο επιτόκιο δανεισμού των τραπεζών για διάρκεια μίας εβδομάδας και μίας μέρας (overnight), όπως επίσης και το επιτόκιο καταθέσεων των τραπεζών στην ΕΚΤ που σήμερα είναι αρνητικό (στο - 0,40%). Υπάρχει όμως μία μερίδα τραπεζιτών και αναλυτών που παρακολουθούν τις «λογικές» με τις οποίες έχει κινηθεί ο Ντράγκι μέχρι σήμερα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ως ρεαλιστική πιθανότητα το ενδεχόμενο ο Μάριο Ντράγκι μαζί με τη διακοπή του QE να ανακοινώσει την επέκταση/ανανέωση ενός προγράμματος δανεισμού των τραπεζών του τύπου T-Ltro. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των δανείων αυτών προς το τραπεζικό σύστημα είναι ότι η παροχή τους έχει ως προϋπόθεση ότι ένα σημαντικό μέρος τους θα πρέπει να διατεθεί σε αύξηση των δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πως η ανησυχία για την επιδείνωση του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού οικονομικού περιβάλλοντος υποχρεώνει την ΕΚΤ να επανεξετάσει την αρχικά σχεδιασμένη πορεία επιστροφής στην ομαλοποίηση της νομισματικής της πολιτικής.
