Η σύγκρουση για τα νέα καύσιμα

Τα νέα καύσιμα με αφορμή την επικείμενη εισαγωγή τους μετά το 2020 στις ναυτιλιακές μεταφορές αποτελούν τον μεγάλο πονοκέφαλο της ναυτιλιακής κοινότητας, κάτι που αφορά άμεσα την Ελλάδα που διαθέτει το μεγαλύτερο εμπορικό στόλο του κόσμου αλλά και βέβαια μιας εθνικής σημασίας ακτοπλοϊκή αγορά. Βέβαια ο κλάδος της ναυτιλίας τάσσεται υπέρ της χρήσης των νέων αυτών καυσίμων, όμως εμφατικά επισημαίνει ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα και λίγος χρόνος για να διασφαλιστεί η ποιότητα και η διαθεσιμότητα των νέων καυσίμων. Το μεγάλο ζήτημα είναι ποιος θα «πάρει το κόστος» πάνω του στη νέα εποχή, είτε αυτός λέγεται διυλιστήριο (όπου θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις), είτε ναυλωτής - καταναλωτής, είτε ναυτιλία, καθώς υπάρχει μεγάλη διαφορά τιμών μεταξύ αποθειωμένου και μη καυσίμου. Πάντως ο κλάδος είναι σε αναβρασμό καθώς κάποιες εταιρίες προσπαθούν να περάσουν το κόστος του νέου καυσίμου στους ναυλωτές τους και τελικά στους καταναλωτές τους. Άλλες επιλέγουν να βάλουν στα πλοία τους scrubbers (μηχανισμούς για τον καθαρισμό των καυσίμων εντός του πλοίου), κάτι που όμως κατά πολλούς αναλυτές δημιουργεί άλλα προβλήματα (μεταφέρει την περιβαλλοντική ευθύνη στο πλοίο, κάποια scrubbers τα open loops οδηγούν τα υπόλοιπα υλικά από τον καθαρισμό των καυσίμων στη θάλασσα κ.τ.λ.).

Έντονες αντιρρήσεις
Σημειώνεται ότι πολλές ναυτιλιακές εταιρείες εξέφρασαν έντονες αντιρρήσεις προς την πρόταση των τεσσάρων μεγάλων νηολογίων (Marshall Islands, Liberia, Bahamas, Panama) για τη διασφάλιση στον κλάδο μιας περιόδου προσαρμογής, που θα διευκολύνει την ασφαλή μετάβαση στον νέο κανονισμό. Όπως έχει γίνει γνωστό η πρόταση αυτή έχει τη στήριξη των μεγαλύτερων διεθνών ναυτιλιακών οργανώσεων (Β και αναμένεται να συζητηθεί στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) και ειδικότερα στην επικείμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας του Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC), η οποία θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 22-26 Οκτωβρίου στο Λονδίνο. Στο φόντο αυτό ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) Θεόδωρος Βενιάμης, ανοίγοντας τις εργασίες του 4ου Ναυτιλιακού Συνεδρίου της Ναυτεμπορικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ανέδειξε το όλο θέμα κάνοντας λόγο για «άδικη στάση, αλλά και υποκρισία σε διεθνές επίπεδο, των νομοθετών έναντι της ναυτιλίας, όπως αυτή εκδηλώνεται μέσα από το επίκαιρο θέμα της συμμόρφωσης της ναυτιλίας από 1/1/2020 με τον νέο Κανονισμό για χρήση καυσίμων χαμηλής (0,5%) περιεκτικότητας σε θείο». Υπενθύμισε ότι τέσσερα μεγάλα νηολόγια που εκπροσωπούν σχεδόν το 50% της παγκόσμιας χωρητικότητας, με συμμάχους τους οργανισμούς της διεθνούς ναυτιλίας, ανέδειξαν τα σοβαρά θέματα ασφαλείας που ανακύπτουν από την αναμενόμενη χρήση των νέων καυσίμων.

«Δυο μέτρα και δυο σταθμά»
Μάλιστα αναφέρθηκε και στην ευθύνη της πετρελαϊκές βιομηχανίας κάνοντας λόγο για μονοσήμαντη απόδοση ευθύνης στη ναυτιλία. «Ήδη εκατοντάδες πλοία αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα υπάρχοντα καύσιμα αλλά κανείς δεν καταδικάζει τις εταιρείες πετρελαίου για την κακή ποιότητα καυσίμων που διαθέτουν στη ναυτιλία» τόνισε και προσέθεσε: «Παρατηρούμε δύο μέτρα και δύο σταθμά. Υπερβολική αυστηρότητα στα πλοία, ανοχή για τις εταιρείες πετρελαίου. Ακόμη και μια πρόσφατη πρόταση των ίδιων προαναφερόμενων νηολογίων και οργανισμών της ναυτιλίας για μια περίοδο μελέτης των προβλημάτων εφαρμογής του νέου μέτρου, η λεγόμενη Experience Building Phase, που θα εξετασθεί σε λίγες εβδομάδες από την MEPC αντιμετωπίζεται με καχυποψία και αρνητισμό, ως δήθεν τακτική κωλυσιεργίας για τη μετάβαση στη νέα εποχή καυσίμων. Εντελώς λάθος εκτιμήσεις που πηγάζουν από ένα αδικαιολόγητο αρνητισμό εναντίον της ναυτιλίας. Όλοι οι φορείς της ναυτιλίας είμαστε, δεδηλωμένα, υπέρ της χρήσης αποθειωμένων καυσίμων, τα οποία όμως απαιτούμε να μας τα παρέχει η πετρελαϊκή βιομηχανία. Αποθειωμένα καύσιμα, αλλά και συμβατά με τους διεθνείς κανονισμούς για τη λειτουργία των πλοίων μας και άρα ασφαλή. Τα θέματα ασφάλειας δεν μπορούν να επιλυθούν με έκδοση εγχειριδίων οδηγιών όπως προτείνουν οι εταιρείες πετρελαίου. Έχετε σκεφθεί τα τεράστια θέματα ευθύνης και ασφαλιστικής κάλυψης αυτών από τυχόν αστοχίες στη χρήση των νέων καυσίμων; Αστοχίες που απειλούν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πλοίων, τη ζωή των πληρωμάτων και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, καθώς και να διαταράξουν τις εμπορικές σχέσεις πλοιοκτητών – ναυλωτών λόγω του επιμερισμού των ευθυνών που θα ανακύψουν» σημείωσε ο κ. Βενιάμης. Ο πρόεδρος της ΕΕΕ, μάλιστα, συνεχάρη τον ΙΜΟ, που, αν και καθυστερημένα, είχε το πολιτικό θάρρος να αναγνωρίσει τα κενά της νομοθετικής του πρόβλεψης και να δεχθεί να εξετάσει το θέμα, ενώ επιτέθηκε κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «με τους διαχρονικά υψηλούς στόχους της θα είχε επιληφθεί του θέματος της ασφάλειας. Δεν συνέβη, αλλά ας ελπίσουμε ότι τώρα τουλάχιστον θα αναγνωρίσει το πρόβλημα που διαφαίνεται».



Βενιάμης: «Απουσιάζει πλήρως η φωνή των νηογνωμόνων»
Αναλυτικότερα, με αφορμή την εισαγωγή των νέων καυσίμων μειωμένου θείου από το 2020 σε παγκόσμιο επίπεδο, ο κ. Βενιάμης σημείωσε ότι «πρόκειται για μία πραγματικά συνταρακτική τεχνολογική αλλαγή στη λειτουργία της ναυτιλίας με προεκτάσεις οικονομικές και εμπορικές, αλλά κυρίως σχετικές με την ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος. Ο χρόνος τρέχει και σε δεκαπέντε μήνες η παγκόσμια ναυτιλία θα κληθεί να εφαρμόσει έναν Κανονισμό για τον οποίο δεν έχουν εξετασθεί εγκαίρως οι συνέπειές του και δεν έχουν διαμορφωθεί δικλίδες ασφαλείας για την αντιμετώπισή τους» είπε ο κ. Βενιάμης. Ο πρόεδρος της ΕΕΕ αναφέρθηκε και στην «πλήρη απουσία της φωνής των νηογνωμόνων από το πεδίο των αντιπαραθέσεων», κάνοντας λόγο για κατακριτέα και απαράδεκτη στάση. «Οι σύμβουλοι ασφαλείας της βιομηχανίας μας, οι ελεγκτές της ασφαλούς λειτουργίας των πλοίων μας, τηρούν σιωπή ιχθύος για ένα τόσο σοβαρό θέμα που θα επηρεάσει την ασφάλεια των μηχανών των πλοίων. Τόσο ο IACS, όσο και οι νηογνώμονες μέλη του καλούνται να τοποθετηθούν επισήμως επί των ερωτημάτων που εγείρονται» σημείωσε ο κ. Βενιάμης. Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι όλοι οι φορείς της ναυτιλίας είναι, δεδηλωμένα, υπέρ της χρήσης αποθειωμένων καυσίμων, τα οποία όμως «απαιτούμε να μας τα παρέχει η πετρελαϊκή βιομηχανία. Αποθειωμένα καύσιμα, αλλά και συμβατά με τους διεθνείς κανονισμούς για τη λειτουργία των πλοίων μας και άρα ασφαλή» είπε.

Τα scrubbers
Τέλος, αναφέρθηκε και στις σφοδρές αντιπαραθέσεις που διχάζουν την ίδια τη ναυτιλιακή κοινότητα, λόγω θεμάτων που άπτονται αμιγώς εμπορικών και οικονομικών παραμέτρων. Η εναλλακτική, στον κανόνα καύσης αποθειωμένου καυσίμου, μέθοδος αποθείωσης των αερίων εκπομπών των καυσίμων εν πλω μέσω της χρήσης scrubbers έχει δημιουργήσει πόλωση μεταξύ της ευρείας ναυτιλιακής βιομηχανίας και της μειονότητας των εφοπλιστών που έχουν ήδη ή προτίθενται να εφοδιάσουν τα πλοία τους με scrubbers. Εκφράζοντας, όπως είπε, το αντιπροσωπευτικό όργανο της ελληνικής ναυτιλίας την ΕΕΕ, ο Θεόδωρος Βενιάμης απηύθυνε το ερώτημα αν έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά ποιο είναι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των scrubbers. «Νομίζω», συνέχισε, «ότι η απάντηση είναι αρνητική».