Ποιες είναι οι συμμαχίες σήμερα μέσα στην Ευρώπη

28/08/2018, 14:23
EYRVPH

Καθώς τελείωνε ο 19ος αιώνας, η εξωτερική πολιτική στην Ευρώπη καθοδηγείτο όλο και περισσότερο από υπουργικά συμβούλια παρά από φεουδαρχικούς ηγέτες, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τους δεσμούς μεταξύ των βασιλικών οικογενειών ανά την Ευρώπη. Όπως παρατήρησε ο λόρδος Palmerston –κορυφαίος πολιτικός της εποχής του–, τα κράτη δεν έχουν μόνιμους φίλους. Έχουν μόνιμα συμφέροντα. Σήμερα, το ρητό του Palmerston μοιάζει σωστό μόνο κατά το ήμισυ: τα μόνιμα συμφέροντα που είδε ως «κλειδί» για την εξωτερική πολιτική συνδυάζονται με άλλους σχετικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των κύριων αξιών ή των προτιμήσεων στους κανόνες και των διαδικασιών δέσμευσης με άλλους, καθώς και ένα κοινό ιστορικό συνεργασίας και ανταπόκρισης. Μαζί, αυτά τα συμφέροντα και άλλοι παράγοντες, καθορίζουν τις σχέσεις και την αλληλεπίδραση μεταξύ των κρατών.

Στις αρχές του 21ου αιώνα, ο κόσμος του Palmerston φαίνεται να έχει επιστρέψει, με την αναζωπύρωση της γεωπολιτικής και της αντιπαλότητας για την εξουσία. Παρ’ όλα αυτά, η Ε.Ε. έχει αναπτυχθεί ως ένα πολιτικό σύστημα που μετά βίας θα ήταν διαφορετικό από τις ευέλικτες συμμαχίες της εποχής του. Η Ένωση ενσωματώνει τα μεγάλα και μικρά κράτη σε ένα ενιαίο νομικό και θεσμικό πλαίσιο που συχνά ευνοεί τα μικρά κράτη, και περιορίζει την εξουσία των ισχυρών μέσω του κράτους δικαίου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα συμφέροντα των κρατών-μελών της Ε.Ε. και οι προτιμήσεις θα ευθυγραμμίζονται πάντα μεταξύ τους. Έχει ενδιαφέρον ότι μια σειρά από ισχυρές διμερείς σχέσεις και προσδοκίες χωρίς ανταπόκριση καθορίζουν τη σύγχρονη Ε.Ε.

Όπως καταδεικνύεται στο κεφάλαιο των προτιμήσεων, στο EU Coaliton Explorer του ECFR, η Ένωση περιλαμβάνει μια μείξη ισορροπημένων και μη ισότιμων σχέσεων. Μια ισχυρή σχέση περιλαμβάνει μεγάλη συναίνεση και αμοιβαία δέσμευση μεταξύ δύο χωρών. Για παράδειγμα, οι ερωτηθέντες από δύο κράτη-μέλη σε μια τέτοια σχέση ανέφεραν ότι οι χώρες τους έχουν κοινά συμφέροντα η μία με την άλλη πολύ πιο συχνά από ό,τι έχουν με άλλες χώρες της Ε.Ε.

Οι μη ισότιμες σχέσεις περιλαμβάνουν ένα υψηλό επίπεδο δέσμευσης από τη μια πλευρά, που δεν είναι αμοιβαίο για την άλλη. Για παράδειγμα, στην έρευνα το 24% των ψήφων από τους Δανούς ερωτηθέντες φέρουν τη Σουηδία ότι ενδιαφέρεται να έχει καλές σχέσεις με τη Δανία, ενώ μόλις το 11% των Σουηδών θεωρούν ότι η Δανία ανταποκρίνεται καλά στις σχέσεις με τη Σουηδία. Σύμφωνα με τις ψήφους των Σουηδών, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Εσθονία αποδείχθηκαν πιο θετικές στο να έχουν σχέσεις με τη Δανία.

Ομοϊδεάτισσες χώρες