Λύσεις υπάρχουν αλλά είναι για... λίγους

14/08/2018, 13:09
plistiriasmoi_

Τα χρονικά περιθώρια για τις τράπεζες –που βαρύνονται με τεράστια «κόκκινα» δάνεια– στενεύουν μέρα με τη μέρα. Το ίδιο και με τους εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες που προσπαθούν να ξεμπερδέψουν με τα χρέη τους στις τράπεζες.

Λύσεις υπάρχουν, ωστόσο η γραφειοκρατία, η έλλειψη εμπιστοσύνης έως και οι στρατηγικοί κακοπληρωτές φέρνουν τεράστιες καθυστερήσεις.

Οι τράπεζες επιστρατεύουν την… ύστατη λύση της εθελοντικής παράδοσης του ακινήτου που συνδέεται με «κόκκινο» καταγγελμένο στεγαστικό ή εταιρικό δάνειο. Είναι μια «φιλική» διευθέτηση, που μπορεί να ακούγεται ως μια καλή λύση, στην πράξη όμως αποδεικνύεται πως δεν λειτουργεί.

Οι τράπεζες προτείνουν την εθελοντική παράδοση του ακινήτου, κυρίως όταν ένα ακίνητο βρίσκεται ένα βήμα πριν βγει σε πλειστηριασμό. Πρόκειται, σύμφωνα με τους τραπεζίτες, για την τελευταία ευκαιρία που θα δοθεί σε χιλιάδες δανειολήπτες, καθώς το 2019 τα συγκεκριμένα δάνεια θα οδηγηθούν είτε σε πλειστηριασμό του ακινήτου, είτε σε πώληση σε ξένο fund.

Η πρόταση έχει ακουστεί εδώ και χρόνια. Θα περίμενε κανείς να φέρει και αποτελέσματα. Ωστόσο, έως τώρα είναι μάλλον… απογοητευτικά. Μέχρι στιγμής οι δανειολήπτες που έχουν παραδώσει το ακίνητό τους στο κράτος για να ξεχρεώσουν δεν ξεπερνούν… τους 15.

Το μέτρο της εθελοντικής παράδοσης του ακινήτου αφορά δανειολήπτες οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στους όρους αποπληρωμής του ενυπόθηκου δανείου και το τελευταίο έχει καταγγελθεί. Θα κληθούν, λοιπόν, από την τράπεζα να της παραχωρήσουν οικειοθελώς την κυριότητα. Η τράπεζα στη συνέχεια θα πρέπει να αποτιμήσει το ακίνητο στην εμπορική του αξία, το ύψος της οποίας θα αποπληρώσει ισόποσα το δάνειο ή τμήμα του.

«Πωλητήριο» σε ξένα funds και μπαράζ πλειστηριασμών: Μπορεί αυτή η λύση να μην ταιριάζει στην… ιδιοσυγκρασία του Έλληνα, ο οποίος ελπίζει ότι θα σώσει την τελευταία στιγμή την περιουσία που απέκτησε με κόπους, ωστόσο η πραγματικότητα ίσως τους διαψεύσει.

Μάλιστα, εκτιμάται ότι από τα τέλη του 2018 και μετά θα έχουμε ένα μπαράζ πλειστηριασμών επαγγελματικών ακινήτων, ενώ πολλά από αυτά τα «κόκκινα» δάνεια θα πωληθούν και σε ξένα funds.

Φαίνεται πως οι τράπεζες θα επιλέξουν ακόμα πιο επιθετικές ενέργειες μέσα στο 2019, ένα έτος ορόσημο για τις ίδιες. Μέχρι το τέλος του επόμενου χρόνου θα πρέπει να έχουν μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατά 41 δισ. ευρώ όπως ακριβώς έχουν συμφωνήσει με τον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ.

Τελευταίο «κούρεμα» πριν τον πλειστηριασμό: Οι τράπεζες οργανώνονται ώστε να ξεκινήσουν από τον Οκτώβριο τις διαδικασίες τόσο για ρυθμίσεις με «κούρεμα» σε «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια ύψους 15 δισ. όσο και για πωλήσεις προβληματικών επιχειρηματικών δανείων 10 δισ. ευρώ που αφορούν κοινή έκθεση και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Ο καταλύτης που οδηγεί τις τράπεζες στο σκληρό ροκ με τα «κόκκινα» δάνεια είναι οι νέοι στόχοι που θα θέσει ο SSM τον Σεπτέμβριο.
Στις τράπεζες εκτιμούν ότι οι νέοι στόχοι θα είναι εξαιρετικά απαιτητικοί και δύσκολα επιτεύξιμοι. Τον Σεπτέμβριο οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες πρέπει να ανανεώσουν τους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων για το 2019 και ταυτόχρονα να δεσμευτούν βάσει νέων στόχων για την περίοδο 2020-2021.
Οι τραπεζίτες αναμένουν ότι η πίεση του SSM θα ενταθεί και ο πήχυς των απαιτήσεων θα τεθεί πολύ ψηλά με κεντρικό στόχο τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΝPΕs) την περίοδο 2021-2022 να υποχωρήσουν σε επίπεδα χαμηλότερα του 20% επί του συνόλου των χαρτοφυλακίων – στόχος αντικειμενικά δύσκολος.
Μέχρι τώρα οι τράπεζες χρησιμοποίησαν τις διαγραφές δανείων, πρακτική όμως που και με παρέμβαση του SSM σταμάτησε. Μαζί με τις διαγραφές και τις πρώτες πωλήσεις πακέτων τελείωσαν και οι πιο εύκολες περιπτώσεις, δηλαδή τα καταναλωτικά χωρίς εξασφαλίσεις και γενικότερα τα δάνεια με υψηλές προβλέψεις. Οι τράπεζες είναι πλέον αντιμέτωπες με τον σκληρό πυρήνα των προβληματικών δανείων που περιλαμβάνει επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια. Με βασικά όπλα τις ρευστοποιήσεις δανείων (πλειστηριασμούς) και την πώληση δανειακών πακέτων οι τράπεζες πρέπει πλέον να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα που δημιουργεί η υιοθέτηση επιθετικότερων στόχων. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουν μια σειρά ενεργειών. Συγκεκριμένα:

■ Θα προχωρήσουν στην εφαρμογή πιο αποτελεσματικών τρόπων διαχείρισης των στεγαστικών δανείων. Το βασικό μοντέλο που θα εφαρμόσουν είναι το split balance. Δηλαδή διαχωρισμός του δανείου σε δύο τμήματα. Το ένα θα παγώνει άτοκα και θα διαγράφεται εφόσον το άλλο τμήμα εξυπηρετείται για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, π.χ. 10 χρόνια. Το συγκεκριμένο μοντέλο θα εφαρμοστεί σε μεγάλη έκταση, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια είναι σημαντικά μεγαλύτερα από την αξία της υποθήκης, δηλαδή της κατοικίας. Η πρακτική split balance θα εφαρμοστεί σε στεγαστικά που είναι σε καθυστέρηση περισσότερο από έναν χρόνο.
■ Ταχύτερη διαχείριση των προβληματικών στεγαστικών ύψους 17 δισ. ευρώ του νόμου Κατσέλη. Οι τράπεζες ετοιμάζουν μηχανισμούς ρυθμίσεων για το σύνολο των δανείων του οφειλέτη. Με αλγόριθμο θα προσδιορίζεται το ύψος του στεγαστικού που θα κουρευτεί, ενώ τυχόν άλλα δάνεια, π.χ. καταναλωτικά, που βαρύνουν τον ίδιο δανειολήπτη, θα κουρεύονται έως και 85%.
■ Με βάση τις πρόσφατες αλλαγές που ψηφίστηκαν στο νομοθετικό πλαίσιο οι τράπεζες θα επιδιώξουν να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τα χαρτοφυλάκια στεγαστικών. Για παράδειγμα, από 15 Σεπτεμβρίου τίθεται σε ισχύ η διάταξη άρσης του τραπεζικού απορρήτου για όσους προσέφυγαν στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη.

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός