Οι 45 κρίσιμες μέρες
Στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου θα πρέπει να έχουν τελειώσει όλα. Το λένε και οι «θεσμοί» και η Αθήνα. Τότε θα πρέπει να έχουμε μια συμφωνία - «πακέτο» για την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση, το θέμα του χρέους, αλλά και τη μεταμνημονιακή εποχή. Η ανάπτυξη του 2018 θα είναι η υψηλότερη (1,9% του ΑΕΠ) που έχει γνωρίσει η Ελλάδα από το 2007 αλλά αισθητά χαμηλότερη από την αρχική πρόβλεψη (2,5%), η ανεργία μειώνεται σταθερά αλλά –για εφέτος τουλάχιστον– θα παραμείνει οριακά πάνω από το 20% και οι στόχοι για τα δημοσιονομικά πλεονάσματα (3,5%) την επόμενη διετία μπορούν να επιτευχθούν με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο.
Τα καλά νέα από την εαρινή έκθεση της Κομισιόν είναι πως η ελληνική οικονομία παραμένει πλήρως εντός στόχων και σε πορεία σταθερής ανάκαμψης – άρα τελεί πλήρως και εντός τροχιάς για την άμεση και ομαλή έξοδο από τα μνημόνια. Το «δημοσιονομικά ουδέτερο αποτέλεσμα» επίσης σε ό,τι αφορά την επίτευξη των πλεονασμάτων σημαίνει πως υπάρχει χώρος για να εφαρμοστούν τα θετικά αντίμετρα μαζί με τα ψηφισμένα μέτρα του 2019-2020, άρα απομακρύνεται το ενδεχόμενο ενός βίαιου δημοσιονομικού σοκ, καθώς και της επίσπευσης της μείωσης του αφορολόγητου.
«Μοντέλο ΔΝΤ»
Τα «γκρίζα» νέα όμως είναι πως η Κομισιόν στις προβλέψεις της ακολουθεί «μοντέλο ΔΝΤ»: Συνυπολογίζει, δηλαδή, και προεξοφλεί την εφαρμογή των ψηφισμένων μέτρων της επόμενης διετίας – άρα και προσώρας τουλάχιστον δεν διαφαίνονται περιθώρια για «πάγωμα» ή έστω μετάθεση των περικοπών στις συντάξεις που έχουν προγραμματιστεί από την 1η Ιανουαρίου του 2019.
Η έκθεση της Κομισιόν ωστόσο φαίνεται να «φρενάρει», επί του παρόντος τουλάχιστον, αυτή τη διαπραγμάτευση, ενώ καθοριστικός παράγοντας ως προς το τι μπορεί να γίνει και να τεθεί προς επανεξέταση μετά τον Αύγουστο είναι ο ρόλος που θα έχει ή δεν θα έχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα.
Την πραγματικότητα αυτή επιβεβαίωσε, εμμέσως πλην σαφώς, και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να ζητήσει από τους πιστωτές, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, να ανασταλούν οι μειώσεις των συντάξεων. «Το ακούμε, αλλά δεν είναι η ώρα για αυτή τη συζήτηση», είπε ο υπουργός Οικονομικών σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο κόκκινο» προσθέτοντας ότι εκείνο που προέχει αυτή τη στιγμή είναι η «στοχοπροσήλωση στην ολοκλήρωση του προγράμματος».
Τα πλεονάσματα
Στα «επόμενα χρόνια» μετέθεσε και τη συζήτηση για χαμηλότερα πλεονάσματα (κάτω του 3,5%) – ειδικά όμως για τις συντάξεις, το μήνυμα που εξέπεμψε είναι πως προτεραιότητα αποτελεί η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.
«Οι συντάξεις», είπε χαρακτηριστικά, «δεν είναι για να πληρώνει η γιαγιά το σπίτι του παιδιού της», προσθέτοντας πως η Ελλάδα σε σχέση με τις μεγαλύτερες ανεπτυγμένες χώρες έχει αντίστοιχες δαπάνες για τις συντάξεις αλλά πολύ χαμηλότερες για το κοινωνικό κράτος.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, άλλωστε, φέρεται να είναι ανάμεσα σε εκείνα τα κυβερνητικά στελέχη που θεωρούν ότι τα θετικά, στοχευμένα αντίμετρα μπορούν να έχουν πολύ μεγαλύτερα κοινωνικά και αναπτυξιακά οφέλη απ’ ό,τι ένα «πάγωμα» στις περικοπές των συντάξεων.
Το ερώτημα εδώ, βεβαίως, είναι εάν τα οφέλη αυτά μπορούν να αντισταθμίσουν και το πολιτικό κόστος μιας νέας μείωσης στις συντάξεις – ένα ερώτημα που, σύμφωνα με πληροφορίες, τέθηκε με έντονο προβληματισμό και στην τελευταία συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.
To ΔΝΤ ρίχνει «τυράκια» στην Ευρώπη για να μπει στο πρόγραμμα
Το ΔΝΤ περιμένει το καλοκαίρι για να αποφασίσει αν θα μπει στο πρόγραμμα ή όχι. Πρακτικά, αν θα μπει, θα το κάνει για δύο μήνες βάζοντας περίπου 1,8 δισ. ευρώ.
Για να πείσει την Ευρώπη σκέφτεται να ρίξει κάποια «τυράκια», όπως η απόσυρση της απαίτησης για την κατά 10 δισ. ευρώ κεφαλαιακή ενίσχυση των ελληνικών τραπεζών, την αποδοχή (σε ένα βαθμό) των στόχων της Ευρωζώνης για ανάπτυξη - πρωτογενή πλεονάσματα και μείωση του μεσοσταθμικού επιτοκίου μακροπρόθεσμα που αφορά στην πρόβλεψη εξυπηρέτησης του χρέους.
Οι Ευρωπαίοι όμως κάνουν έναν απλό υπολογισμό. Βάζοντας το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, θα έχει απαίτηση για το ελληνικό χρέος των 320 δισ. ευρώ. Κι αυτό γιατί θα βάλει 1,8 δισ. ευρώ και θα έχει αυξημένο λόγο και στην εποπτεία.
Το ΔΝΤ γνωρίζει καλά ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να φτιάξει το δικό της νομισματικό ταμείο. Άρα τα επόμενα χρόνια δεν θα χρειάζεται το ΔΝΤ στη «Γηραιά ήπειρο».
Πιέζει λοιπόν, με κάθε τρόπο να «μονιμοποιήσει» την παρουσία του στην Ευρώπη παίζοντας τον ρόλο του τεχνικού συμβούλου στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, ενώ παράλληλα αναζητά μια διέξοδο για να έχει αυξημένο ρόλο στο μεταμνημονιακό πρόγραμμα της Ελλάδας.
