Στο «μάτι του κυκλώνα» οικονομία και τράπεζες

Τελικά, μόνο ομαλά δεν θα κυλήσουν οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές για την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση, όπως όλα δείχνουν. Ο δρόμος για να μπορέσει η Ελλάδα να βγει και επίσημα από το τρίτο μνημόνιο, και να μεταβεί σε ένα καθεστώς αυξημένης έστω επιτήρησης, είναι πολύ δύσκολος και με πολλές... λακκούβες!

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η αμερικάνικη τράπεζα Goldman Sachs σημειώνει σε νέα της ανάλυση πως οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τις λεπτομέρειες της ελάφρυνσης του χρέους βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη με μία ανακοίνωση να είναι πιθανή τον Απρίλιο ή τον Μάιο, και η Ελλάδα θα πρέπει να συμπληρώσει έναν μακρύ κατάλογο μεταρρυθμίσεων πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος. Παράλληλα, οι ελληνικές τράπεζες υποβάλλονται σε νέα stress tests.

Λίστα με πολύπλοκες αποφάσεις

Έτσι, η σχέση της χώρας με τους δανειστές της μετά τη λήξη του προγράμματος κάθε άλλο παρά βέβαια είναι αυτή τη στιγμή. Οι διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες ελπίδες και προσδοκίες για βασικές παραμέτρους (ελάφρυνση χρέους, παρακολούθηση μετά το πρόγραμμα, όροι και χρηματοδότηση ασφαλείας) δεν έχουν διευθετηθεί. Υπάρχει μια μακρά λίστα με πολύπλοκες αποφάσεις που θα πρέπει να διαπραγματευτεί η Ελλάδα με τους πιστωτές πριν ολοκληρωθεί η τέταρτη αξιολόγηση και η θέση των εμπλεκόμενων δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη σε όλες τις περιπτώσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, η διαρκής αναμόχλευση της κόντρας που υπάρχει ανάμεσα στο ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ σχετικά με τη διαχείριση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα και την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος, επιδεινώνει το κλίμα στις διαπραγματεύσεις και διαιωνίζει την αβεβαιότητα για τις προοπτικές της οικονομίας. Αλλά υπάρχει και κάτι χειρότερο. H όλη κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί, τροφοδοτεί ύποπτα κερδοσκοπικά παιχνίδια στις τραπεζικές μετοχές και τα ομολόγα.

Η κόντρα δεν έχει τελειωμό

Προς το παρόν, οι αξιώσεις του ΔΝΤ προκαλούν πονοκέφαλο προς πάσα κατεύθυνση. Φυσικά, η επίσημη θέση του ταμείου είναι, ότι η ολοκλήρωση του προγράμματος των μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους εφαρμογής των πολιτικών δεσμεύσεων των ελληνικών αρχών και της ελάφρυνσης του χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους, αποτελεί όχι μόνο το βασικό συστατικό για να προχωρήσει με το πρόγραμμα που έχουμε εγκρίνει επί της αρχής, αλλά και το θεμέλιο για την βιώσιμη ανάπτυξη στην περίοδο μετά το πρόγραμμα. Ωστόσο, στο παρασκήνιο, το ΔΝΤ τηρεί σκληρή στάση.

Έχουμε για παράδειγμα την απαίτηση για επίσπευση της μείωσης του αφορολογήτου από την 1η Ιανουαρίου 2019 και για αναστολή των κοινωνικών αντίμετρων το 2019 και το 2020. Κοινοτικές πηγές τόνιζαν ότι το ΔΝΤ θα επιμείνει στη μείωση του αφορολόγητου από την 1η Ιανουαρίου 2019, δηλαδή ένα χρόνο νωρίτερα. Το ΔΝΤ πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση και ενδεχομένως να υπάρξει νέα σύγκρουση με την Κομισιόν. Οι ίδιες κοινοτικές πηγές σημείωναν με νόημα, ότι αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις της Επιτροπής για το πλεόνασμα δε θα έλθει πιο μπροστά το αφορολόγητο και θα υπάρξει το πακέτο των αντιμέτρων.

Αναμένουν τα αποτελέσματα

Επίσης η Επιτροπή θεωρεί ότι η εκτίμηση που είχε διατυπώσει παλιότερα το ΔΝΤ ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση με ενίσχυση 10 δισ. ευρώ δεν θα επιβεβαιωθεί στην πράξη και αναμένουν τα αποτελέσματα των εν εξελίξει stress tests. Εντούτοις, το ΔΝΤ «ξαναχτύπησε», αμφισβητώντας στην ουσία την αρμοδιότητα του SSΜ στα ζητήματα των τραπεζών. Ειδικότερα, το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ αποφάσισε στις 21 Φεβρουαρίου την αλλαγή των όρων εμπλοκής του στα προγράμματα χωρών που είναι μέλη νομισματικών ενώσεων.

Βάσει των νέων κανόνων, λοιπόν, όταν ένα κράτος μέλος μιας νομισματικής ένωσης αιτείται οικονομικής στήριξης από το ΔΝΤ εκείνο θα απευθύνεται πρώτα στα θεσμικά όργανα της νομισματικής ένωσης για να λάβει τις σχετικές έγγραφες διαβεβαιώσεις και ύστερα θα ξεκινά την κατάρτιση του προγράμματος. Μάλιστα, σε περίπτωση που το Ταμείο εξετάσει μια νέα δανειακή συμφωνία ή τη συνέχιση υφιστάμενης με ένα μέλος νομισματικής ένωσης και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, δεν θα παράσχει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση εάν δεν είναι βέβαιο, με βάση τη δική του ανάλυση και κρίση, για την κατάσταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για το ότι οι προτεινόμενες δράσεις κατά τη διάρκεια του προγράμματος που υποστηρίζεται από το Ταμείο θα αποκαταστήσουν την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Οι νέοι κανόνες

Οι νέοι κανόνες του ΔΝΤ σε περίπτωση υφιστάμενων προγραμμάτων θα εφαρμοστούν στην επόμενη αξιολόγηση, άρα αφορούν και την Ελλάδα. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως το Ταμείο δύναται να ζητήσει έγγραφες δεσμεύσεις από τους εταίρους για το ελληνικό χρέος και για άλλα μέτρα στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης. Επιπλέον, έχουμε και την επιμονή του να συσχετίζει τις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Οι νέοι κανόνες συνιστούν ευθεία αμφισβήτηση της εποπτείας που ασκεί η ΕΚΤ μέσω του SSΜ στις ελληνικές τράπεζες. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, η Κομισιόν, το Eurogroup, αλλά και η ΕΚΤ, δεν έχουν την πρόθεση να αποδεχθούν στις επικείμενες συζητήσεις τις αξιώσεις αυτές του ΔΝΤ, γεγονός που δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ρήξης μεταξύ των δύο πλευρών αν δεν υπάρξει τρόπος να βρεθεί τελικά συμβιβαστική λύση μεταξύ των δύο πλευρών.

Ο «ύποπτος» ρόλος του Ταμείου και η υποτιμητική κερδοσκοπία

Και τελικά, μάλλον έχει δίκιο η Eurasia Group, που σημειώνει σε σχετική ανάλυση, πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι το ΔΝΤ. Και εξηγούμαστε. Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη διαδικασία των stress tests και τα τελικά αποτελέσματα αναμένονται στις αρχές Μαΐου σε περίπτωση που οι ελληνικές τράπεζες χρειαστούν εκ νέου κεφαλαιοποίηση μετά τα αποτελέσματα των stress tests, η πηγή και το χρονοδιάγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης μπορεί να είναι σημαντικά για το πρόγραμμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών θεσμών. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν θα χρειαστεί οι ελληνικές τράπεζες να αντλήσουν περαιτέρω κεφάλαια. Αλλά το ΔΝΤ φαίνεται ότι εξακολουθεί να έχει διαφορετική άποψη. Το κακό είναι ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές ενός νευραλγικού κλάδου, όπως είναι οι τράπεζες, αποτελεί ένα ισχυρό πλήγμα στο οικονομικό κλίμα και στην επενδυτική εμπιστοσύνη.

«Δούρειος ίππος»

Επίσης είναι αλήθεια ότι πολλές φορές το ΔΝΤ έχει εκφράσει θέσεις για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, που έχουν συνταράξει την αγορά. Ίσως στις ελληνικές τράπεζες το Ταμείο να νομίζει ότι έχει βρει το «όπλο», τον «δούρειο ίππο», με τον οποίο θα μπορέσει να επιβάλει στην Ε.Ε. τη δική του άποψη για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη, αλλά κυρίως για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, το οποίο θεωρεί απαραίτητο. Άλλωστε, πρόσφατα ήταν το ΔΝΤ που ενορχήστρωσε το όλο θέμα του νέου ελέγχου των ποιοτικών στοιχείων των ελληνικών τραπεζών, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη νέων κεφαλαιακών ενισχύσεων. Η δημόσια διαμάχη όμως μεταξύ ΔΝΤ και ΕΚΤ, δύο βασικών διεθνών οργανισμών, αναφορικά με το τι πρέπει να γίνει με τις ελληνικές τράπεζες ήδη αποδεικνύεται αντιπαραγωγική. Οι φήμες, οι διαρροές κακών ειδήσεων, οι αρνητικές αναλύσεις έκαναν τη δουλειά τους, σε ένα χρηματιστήριο ταλαιπωρημένο και ρηχό, με αρκετούς επενδυτές, ιδίως ξένα hedge funds να επιδίδονται στο «ευγενές σπορ» της υποτιμητικής κερδοσκοπίας, εις βάρος των τραπεζικών μετοχών. Δυστυχώς, όλος αυτός ο θόρυβος για τις τράπεζες έχει κάνει τη ζημιά του.

Εκμετάλλευση των ισονομιών

Εδώ και μήνες κερδοσκοπικά κεφάλαια έχουν ως στόχο να αγοράσουν περιουσιακά στοιχεία της χώρας μας (μετοχές, ομόλογα, ακίνητα, ακόμη και ολόκληρες επιχειρήσεις) σε όσο πιο χαμηλές τιμές γίνεται, εκμεταλλευόμενα τόσο τις διακυμάνσεις των ισοτιμιών, όσο και το ασταθές πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό κλίμα στη χώρα μας, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Ειδικά στο χρηματιστήριο, τρία-τέσσερα μόλις hedge funds με έδρα το Λονδίνο μέσω ανοικτών πωλήσεων (short selling) καταγράφουν σημαντικά κέρδη τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, οι ανοικτές θέσεις των συγκεκριμένων funds είναι και στις τέσσερεις συστημικές τράπεζες ,και όπως φαίνεται από τα ποσοστά είναι αρκετά για να οδηγούν σε διαρκή πτώση τις μετοχές. Aπό το ιστορικό των στοιχείων προκύπτει ότι το σορτάρισμα των μετοχών ξεκίνησε την περίοδο που το ΔΝΤ άρχισε να θέτει ζήτημα νέας ανακεφαλαιοποίησης 10 δισ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι αν και κατά πόσον έχουν σχέση με στελέχη του ΔΝΤ, δηλαδή αν είχαν εσωτερική πληροφόρηση για τις διαθέσεις του!

Ποντάρουν στο δυσμενές αποτέλεσμα

Σε κάθε περίπτωση, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια ποντάρουν στο δυσμενές αποτέλεσμα των stress tests, και στις αυξήσεις κεφαλαίου που θα χρειαστούν. Μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, όταν θα έχουν πια ολοκληρωθεί τα τεστ αντοχής της ΕΚΤ, οι τράπεζες θα βρίσκονται διαρκώς στο επίκεντρο δυσοίωνων προβλέψεων, ασχέτως αν τελικά αυτές θα επιβεβαιωθούν ή διαψευσθούν. Αυτή η εικόνα προβληματισμού και αβεβαιότητας ευνοεί τις short θέσεις.

Βρόμικο παιχνίδι με τις τραπεζικές μετοχές

Η φημολογία, η καταστροφολογία και η σπέκουλα στρώνουν το έδαφος για να οργανωθεί ένα κύκλωμα που λειτουργεί με μαφιόζικες πρακτικές και σορτάρει το τελευταίο διάστημα συστηματικά όλες τις μετοχές των τραπεζών. Η «AXIA NEWS» είχε αποκαλύψει ότι πρόκειται για μια στοχευμένη προσπάθεια που κατευθύνεται από πρώην μεγαλόσχημα τραπεζικά στελέχη τα οποία επιχειρούν να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς με το νέο τραπεζικό σύστημα εκβιάζοντας στην κυριολεξία για να αποκτήσουν και πάλι ρόλο. Σε συνεργασία με κάποιους χρηματιστές και με τη βοήθεια ΜΜΕ, καταφέρνουν να δημιουργούν πανικό στους επενδυτές με αποτέλεσμα να κατρακυλήσουν οι μετοχές των τραπεζών.

Γραμμή για σορτάρισμα

Μέσω κατευθυνόμενης πληροφόρησης το κύκλωμα δίνει γραμμή για σορτάρισμα των μετοχών, καθώς με ένα σύστημα ελεγχόμενων ΜΜΕ και δημοσιογράφων βομβαρδίζουν καθημερινά τους επενδυτές με αρνητικές ειδήσεις για την πορεία των τραπεζών που βέβαια δεν έχουν καμμία σχέση με την πραγματικότητα. Το ίδιο σύστημα επιτίθεται και κατά του Γιάννη Στουρνάρα γιατί θεωρεί ότι δεν προστάτεψε όσο θα έπρεπε κάποια τραπεζικά στελέχη που βρέθηκαν εκτός της διοίκησης των συστημικών τραπεζών αντιμετωπίζοντας μάλιστα και δικαστικές περιπέτειες. Και εδώ προκύπτουν κάποια ερωτήματα.

Ενότητα γραμμής και στόχων

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της Τράπεζας της Ελλάδος έχουν διαπιστώσει ότι το τελευταίο διάστημα έχει διαμορφωθεί μια ενότητα γραμμής και στόχων σε διάφορα ΜΜΕ που συνδέονται με πρώην μεγαλόσχημα τραπεζικά στελέχη μέσω κατευθυνόμενης πληροφόρησης. Είναι αληθές, λοιπόν, ότι το κύκλωμα έχει ήδη αποκαλυφθεί και πολύ σύντομα οι αρμόδιες υπηρεσίες θα επιβάλουν τη νομιμότητα; Οι Οικονομικοί Εισαγγελείς και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχουν μάθει λεπτομέρειες για το πώς στήνονται τα κερδοσκοπικά παιχνίδια, ποια βαποράκια χρησιμοποιούνται για να διαδίδουν αρνητικές ειδήσεις για τις τράπεζες και κυρίως ποιοι κρύβονται πίσω από το μεγάλο κόλπο;