Βασίλης Κορκίδης: Η επιχειρηματικότητα μπορεί να οδηγήσει τη μετανάστευση σε ένταξη
Αναμφισβήτητα η μετανάστευση είναι σήμερα ένα από τα πλέον συζητημένα θέματα στην Ευρώπη. Παρά τις διάφορες μελέτες που δείχνουν ότι η μετανάστευση μπορεί να έχει μια θετική συμβολή στις χώρες προορισμού, ένα μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων πιστεύει ότι έχει περισσότερο κόστος, παρά όφελος. Είναι μάλιστα γεγονός πως οι μετανάστες δεν είναι πρόθυμοι να ενταχθούν στις κοινωνίες υποδοχής τους, αλλά επιδιώκουν τη διέλευσή τους σε άλλους προνομιούχους προορισμούς.
Από το περασμένο καλοκαίρι, οι μεσογειακές χώρες έχουν γίνει και πάλι η πύλη στην Ευρώπη για όσους εγκαταλείπουν τις ένοπλες συγκρούσεις και τη φτώχεια στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική και στην Ασία. Η Ελλάδα αγωνίζεται διαρκώς και θα πρέπει πάλι να αγωνιστεί και φέτος με τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων προσφύγων από το 2016. Μεγάλος αριθμός μεταναστών με διάφορα πλωτά μέσα έχει αναπτυχθεί στα ελληνικά νησιά κοντά στην Τουρκία. Επίσης, η Κύπρος ανησυχεί για την αναζωπύρωση των αφίξεων και η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία εξακολουθούν να επηρεάζονται από το φαινόμενο. Τους τελευταίους μήνες η προσοχή της Ε.Ε. στη μετανάστευση επικεντρώνεται κυρίως στην Κεντρική Μεσόγειο. Η πορεία της Ανατολικής Μεσογείου δεν αντιμετωπίστηκε σωστά, παρά την αυξανόμενη τάση των αφίξεων στην περιοχή αυτή δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα. Ακόμα και στη χώρα μας, με το μεγάλο ποσοστό ανεργίας, ενδεχομένως με την ένταξη των μεταναστών, να μπορούμε να αυξήσουμε την αγροτική παραγωγή μας.
Η Ε.Ε. πάντως χρειάζεται επειγόντως κοινή πολιτική ασύλου, προκειμένου να αποφευχθεί η επανεμφάνιση της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης όπως συνέβαινε πριν από τέσσερα χρόνια. Ωστόσο, η μετανάστευση δεν αφορά μόνο το άσυλο και την αποδοχή διασωθέντων μεταναστών και προσφύγων. Οι μετανάστες μπορούν να συμπληρώνουν τους αυτόχθονες εργαζόμενους και να αυξάνουν τη γενική παραγωγικότητα μέσω της επιχειρηματικότητας και της κατανάλωσης. Αντίθετα με όσα μας λένε ορισμένοι λαϊκιστές της Ε.Ε., οι μετανάστες μπορούν να ενισχύσουν την οικονομία της Ε.Ε. συμπληρώνοντας απαιτούμενες θέσεις εργασίας σε σημαντικές βιομηχανίες και ταυτόχρονα διατηρώντας τη γερασμένη Ευρώπη, δημογραφικά νεώτερη.
Μία καλοσχεδιασμένη διαχείριση της μετανάστευσης ίσως να μπορεί να διαφοροποιήσει τις τοπικές οικονομίες και να ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα να αξιοποιήσει το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό που της προσφέρεται. Η επιχειρηματικότητα είναι άλλωστε ένας ισχυρός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας παραγωγικών θέσεων εργασίας. Δημιουργεί συνεχώς νέες δραστηριότητες, ανοίγει νέες αγορές και καλλιεργεί δεξιότητες και ικανότητες. Οι μετανάστες φέρνουν άλλες συνήθειες, εμπειρίες και ιδέες στις νέες χώρες τους. Με αυτή την προστιθέμενη διαφοροποίηση, δημιουργείται η ανάγκη σε μία κοινότητα, οι μετανάστες να ξεκινούν επαγγελματικές δραστηριότητες, να κερδίζουν εισόδημα και να υποστηρίζουν τα άλλα μέλη της οικογένειας τους. Εντός της Ε.Ε. οι μετανάστες αντιπροσωπεύουν επίσης μια σημαντική ομάδα δυνητικών καταναλωτών.
Η προώθηση της επιχειρηματικότητας ενσωματώνεται στο σχέδιο δράσης της Ε.Ε. για την επιχειρηματικότητα του 2020, το οποίο αποσκοπεί στη δημιουργία των προϋποθέσεων για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Αυτό το σχέδιο δράσης παρέχει επίσης ένα κοινό πλαίσιο πολιτικής και υποστηρικτικά μέτρα για να βοηθηθούν οι χώρες της Ε.Ε. στις εθνικές τους πολιτικές ένταξης για τους πολίτες τρίτων χωρών. Ακόμα και στη χώρα μας, με το μεγάλο ποσοστό ανεργίας, ενδεχομένως με την ένταξη των μεταναστών, να μπορούμε να αυξήσουμε για παράδειγμα την αγροτική παραγωγή μας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει σήμερα κάποια προγράμματα κατάρτισης και καθοδήγησης για πιθανούς επαγγελματίες στις κοινότητες των μεταναστών. Χρηματοδοτεί έργα όπως το M4CHANGE και το EUStartGees με επίκεντρο τον εντοπισμό πιθανών αυταπασχολουμένων μεταξύ των μεταναστών, αυξάνοντας την ευαισθητοποίησή τους σχετικά με την επιχειρηματικότητα. Η προσέγγιση αυτή αφήνει, βεβαίως, το πεδίο ανοικτό για συζήτηση σχετικά με τα θέματα της μετανάστευσης. Ο συνήθης αντίλογος και προβληματισμού κατά τη διάρκεια των συζητήσεων είναι ότι οι μετανάστες στερούν θέσεις εργασίας από τις τοπικές κοινωνίες, βλάπτουν τις υπάρχουσες επιχειρήσεις και δημιουργούν επιπλέον κόστος όταν δεν θέλουν να ενσωματωθούν. Μάλιστα ως επικρατέστερη άποψη, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, προκρίνεται η λύση να τους βοηθήσουμε να επιστρέψουν σπίτι τους.
Μία ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ένταξη της μετανάστευσης στην Ευρώπη, μέσω της επιχειρηματικότητας, θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες, στις 11 Νοεμβρίου στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Ρώμη. Περιμένουμε, λοιπόν, να μάθουμε τα συμπεράσματα!
