Δεν πέρασε μία εβδομάδα από τη χρεοκοπία της «Lehman του τουρισμού», Thomas Cook, που ξύπνησε μνήμες 2008 και το κλίμα στις αγορές έχει επιδεινωθεί δραματικά. Την πτώχευση του τουριστικού κολοσσού αξίας $200 δισ. και ιστορίας σχεδόν δύο αιώνων ακολούθησε προ ημερών και η Forever 21, μεγαθήριο στον κλάδο της ένδυσης. Και όλα αυτά με τον γρίφο του Brexit να ταλαιπωρεί το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, σε σημείο που η Morgan Stanley επιστράτευσε Τεχνητή Νοημοσύνη για να το… λύσει, και τον εμπορικό πόλεμο να κλιμακώνεται μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης.
Τα χρηματιστήρια μπήκαν με το «αριστερό» στον μήνα, θυμίζοντας τον περσινό «κόκκινο Οκτώβρη» και με τον Dow Jones την Τέταρτη να χάνει πάνω από 500 μονάδες, λίγες ημέρες μάλιστα μετά την επέτειο της μεγαλύτερης ημερήσιας πτώσης στην ιστορία του, όταν και στις 29 Σεπτεμβρίου 2008 βούτηξε κατά 777 μονάδες. Ο βιομηχανικός δείκτης προσπαθεί μετά βίας να συγκρατήσει την ψυχολογική στήριξη των 26.000 μονάδων, έχοντας σπάσει καθοδικά δύο κρίσιμα τεχνικά επίπεδα, καθώς διαμορφώνεται χαμηλότερα από τον Μέσο Όρο 50 και 100 ημερών και τις 30 δεικτοβαρείς μετοχές του να ολοκληρώνουν την εβδομάδα με βαριές απώλειες. Ομοίως ο S&P 500, ο δείκτης – βαρόμετρο της WallStreet έχει χάσει τεχνικό επίπεδο κάτω από τον Μ.Ο. 100 ημερών, υποχωρώντας σε χαμηλό δύο μηνών κάτω από τις 2.900 μονάδες, υπό το βάρος των απογοητευτικών Ford και General Motors. Και οι 11 βιομηχανικοί κλάδοι βρίσκονται στο «κόκκινο», με τους πιο ευάλωτους στην οικονομική επιβράδυνση να υποφέρουν περισσότερο.
Αντίστοιχη εικόνα σε Ασία και Ευρώπη με χαμηλά ενός έτους, στον απόηχο εξαιρετικά αποθαρρυντικών μακροικονομικών στοιχείων για την αγορά εργασίας, τα οποία καταδεικνύουν σημαντική μείωση των προσλήψεων στις ΗΠΑ. Το οικονομικό κλίμα επιδεινώνεται καθώς τα στοιχεία για τη μεταποίηση σημείωσαν χαμηλό 10ετίας, αλλά και η κατασκευαστική δραστηριότητα των ΗΠΑ βρέθηκε σε απροσδόκητα χαμηλά επίπεδα, προκαλώντας ανησυχίες για τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Επιπλέον περαιτέρω συρρίκνωση κατέγραψε ο κατασκευαστικός κλάδος στο Ηνωμένο Βασίλειο για τον Σεπτέμβριο του 2019, με τον FTSE στο Λονδίνο να καταγράφει την Τετάρτη τη χειρότερη βουτιά των τελευταίων δύο ετών.
Οι αγορές επηρεάστηκαν αρνητικά και από την αντίδραση της Ευρώπης στο σχέδιο του Boris Johnson για ένα ομαλό Brexit στις 31 Οκτωβρίου 2019, ιδίως αφότου αυτό έγινε αποδεκτό με πολύ μεγάλη επιφυλακτικότητα. Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας δεν υιοθέτησε επιθετική ρητορική, χαρακτήρισε δίκαιη την πρότασή του και παρουσίασε μία συμβιβαστική λύση για τα ιρλανδικά σύνορα, τονίζοντας ότι το Brexit δεν πρέπει να πάρει παράταση.
Την ίδια ώρα, η DBRS αναμένει ότι η ανάπτυξη της Ευρωζώνης θα παραμείνει ασθενής στο υπόλοιπο του 2019, με την επιβράδυνση να οφείλεται στην αδυναμία της βιομηχανίας και του παγκόσμιου εμπορίου. Σημαντικοί παράγοντες που έχουν σταθμίσει τις εξαγωγές της Ευρωζώνης περιλαμβάνουν την αβεβαιότητα που σχετίζεται με την Brexit και την οικονομική επιβράδυνση της Κίνας. Πρόσθετοι κίνδυνοι για τις προοπτικές εξαγωγής της Ευρωζώνης περιλαμβάνουν μια μη – συμφωνία Brexit και την επιβολή δασμών στις ΗΠΑ στην αυτοκινητοβιομηχανία της Ε.Ε., επισημαίνει ο οίκος αξιολόγησης. Όσον αφορά την βιομηχανική παραγωγή της Ευρωζώνης επιδεινώθηκε περαιτέρω. Η συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής οφείλεται στη μείωση της γερμανικής παραγωγής, η οποία πλήττεται από την αδυναμία της παγκόσμιας αγοράς αυτοκινήτων, ιδίως της κινεζικής αγοράς.
Οι ανησυχίες για επικείμενη ύφεση σε Γερμανία και Αμερική είναι πλέον διάχυτες, ωστόσο τα σινιάλα έχουν ήδη δοθεί. Όπως αναφέραμε την περασμένη εβδομάδα, τα ομόλογα «φωνάζουν» κρίση σε βάθος διετίας, καθώς η λεγόμενη αντιστροφή καμπύλης αποδόσεων μεταξύ 3μήνου και 10ετούς αμερικανικού ομολόγου χτυπάει πολλαπλά καμπανάκια. Πλέον και μετά το τελευταίο sell-off στα χρηματιστήρια, η απόδοση του 10ετούς υποχώρησε κάτω από το 1,6%, την ώρα που το 3month βρίσκεται πάνω από το 1,8%! Με άλλα λόγια η εμπιστοσύνη της αγοράς στην οικονομία βραχυπρόθεσμα είναι πολύ μικρότερη από ό,τι σε βάθος 10ετίας. Την ίδια ώρα το «έξυπνο» χρήμα την κάνει για ασφαλή καταφύγια, με τα πολύτιμα μέταλλα να έχουν πάρει τα πάνω τους για τα καλά. Ο χρυσός έχει ξεπεράσει πλέον τα 1.500 δολάρια/ουγγιά, ενώ το παλλάδιο έχει σπάσει κάθε ρεκόρ, φτάνοντας σχεδόν τα $1.700 δολάρια, εκθρονίζοντας ουσιαστικά τον βασιλιά των πολύτιμων μετάλλων. Κερδισμένο και το ελβετικό φράγκο, το οποίο έφτασε πλέον σε ισοτιμία 1:1 με το δολάριο, σε υψηλό δύο ετών.
…………………………………………………………………………………………………………………..
ΕΝΘΕΤΟ
Η Ε.Ε. βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Το βαρύ οικονομικό κλίμα επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο από την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου και στη Γηραιά Ήπειρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά και την απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου να δώσει το πράσινο φως για την επιβολή αμερικανικών δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα αξίας 7,5 δισ. δολαρίων., κρίνοντας ως παράνομες τις κρατικές ενισχύσεις που χορήγησαν στην εταιρία κατασκευής αεροπλάνων Airbus οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Και ενώ ο εκπρόσωπος εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών επιφυλάχθηκε να απαντήσει σύντομα, οι πρώτες αντιδράσεις από την Ευρώπη ήδη εγείρονται. Η Ευρωπαία Επίτροπος Εμπορίου, σε δήλωσή της χαρακτήρισε την επιβολή νέων δασμών από τις ΗΠΑ ως «κοντόφθαλμη και αντιπαραγωγική», ενώ ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Λε Μερ δήλωσε «είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε δυναμικά με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η καλύτερη λύση είναι να υπάρξει ένας φιλικός συμβιβασμός στη διένεξη Boeing Airbus και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και η Ευρώπη μπορεί να επιβάλει δασμούς στις ΗΠΑ το επόμενο έτος».
Με Κομισιόν και Γαλλία να ξεκαθαρίζουν ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα βρεθεί αντιμέτωπη με ανάλογα μέτρα, δημιουργούνται συνθήκες έντονης αναταραχής στις αγορές. Με δεδομένο ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ και Κίνας, όπου παρά τις δεδηλωμένες καλές προθέσεις για διαπραγματεύσεις και αμοιβαίους συμβιβασμούς όλα παραμένουν ως έχουν, ένας νέος εμπορικός πόλεμος θα πλήξει κατάφορα αγορές και οικονομίες.
Σε περίπτωση, δε, που ξεσπάσει –και όπως όλα δείχνουν οι πιθανότητες είναι κάτι παραπάνω από υψηλές– θα φθάσει σε μία περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την παγκόσμια οικονομία, με τον ρυθμό ανάπτυξής της να έχει υποχωρήσει σημαντικά και τον τομέα – κλειδί της μεταποίησης να βουλιάζει σε παγκόσμιο επίπεδο.
