Τρία βρετανικά Funds: Διαλύουν την αγορά με μόλις 60 εκατ. ευρώ

Σχεδόν 60 εκατομμύρια μετοχές, μόλις το 1,2% του συνόλου των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, Alpha Bank, Eurobank, Εθνικής Τράπεζας και Τράπεζας Πειραιώς, σορτάρουν αυτή τη στιγμή τα βρετανικά funds Lansdowne Partners, Marshall Wace και Oceanwood Capital Management, τα οποία επιμένουν να ποντάρουν επιθετικά στον τραπεζικό κλάδο και στις αρνητικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας εδώ και ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε τρέχουσες τιμές η θέση αυτή αγγίζει τα 57 εκατ. ευρώ ή το 6,3% της συνολικής κεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Πρόκειται για μια εξαιρετικά μικρή θέση, που έχει όμως έχει καταφέρει να «γονατίσει» το χρηματιστήριο, επιβεβαιώνοντας έτσι το πόσο ρηχή και ευάλωτη είναι η αγορά απέναντι στις διαθέσεις των funds, τα οποία ουσιαστικά «ελέγχουν» το ΧΑΑ, πυροδοτώντας κύματα αναταράξεων και ρευστοποιήσεων και προκαλώντας ανησυχίες για την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος. Έχοντας κάνει αισθητή την παρουσία τους από το 2013 και λίγο πριν από την ολοκλήρωση της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, τα short funds βρίσκονται –ειδικά τα τελευταία περίπου τέσσερα χρόνια– στο επίκεντρο της ελληνικής αγοράς και ειδικά σε περιόδους ισχυρών πιέσεων όπως αυτή που διανύσαμε πρόσφατα. Μάλιστα, τόσο το Lansdowne όσο και το Marshall Wace και το Oceanwood επιμένουν short στις μετοχές των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και δεν αποχωρούν από αυτές τους τις θέσεις ακόμα και όταν σημειώνεται ράλι, όπως αυτό του περασμένου Απριλίου, όπου ο τραπεζικός κλάδος σημείωσε άνοδο άνω του 30%. Βάσει των επίσημων στοιχείων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, αν και μόνο τα τρία παραπάνω hedge funds εμφανίζονται στη λίστα με τις καθαρές αρνητικές θέσεις στις μετοχές των ελληνικών τραπεζών, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλα κεφάλαια με short θέσεις στον κλάδο με ποσοστά μικρότερα του 0,5%, που αποτελεί για την εποπτική αρχή η θέση που χρήζει ανακοίνωσης. Οι κινήσεις των τριών βρετανικών funds, όπως αποδείχθηκε πρόσφατα, ήταν επαρκείς για να πείσουν πολλούς άλλους ξένους επενδυτές των ελληνικών τραπεζών να προχωρήσουν σε αθρόες ρευστοποιήσεις περίπου προ ενός μηνός προκαλώντας το μίνι κραχ της «Μαύρης Τετάρτης» της 3ης Οκτωβρίου. Ένα από αυτά τα funds, το Lansdowne Partners, λίγες μέρες μετά το δημοσίευμα του Bloomberg στις 28 Σεπτεμβρίου για την Τράπεζα Πειραιώς σχετικά με την προθεσμία που φέρεται να της είχε δώσει ο SSM για να αντλήσει τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ εντός του έτους, και ακριβώς πριν από το sell-off στο ΧΑΑ, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, προχώρησε σε κλειστή παρουσίαση στο Λονδίνο σε επενδυτές, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων πως οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση κεφαλαιακά. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σε ανάλογη παρουσίαση είχε προχωρήσει πρόσφατα και το Oceanwood, γεγονός που εξηγεί «απόλυτα» τη διατήρηση των αρνητικών τους θέσεων και μετά το μίνι κραχ. Οι κινήσεις αυτές προκάλεσαν την οργή των τραπεζών και των εποπτικών αρχών της χώρας. Με βάση διαρροές που ακολούθησαν, στις παρουσιάσεις υιοθετήθηκαν λανθασμένα στοιχεία και δόθηκε εντολή να εξεταστούν νομικές και θεσμικές ενέργειες κατά των συγκεκριμένων funds χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό τι ακολούθησε. Ωστόσο, η ζημιά που προκλήθηκε –και συνεχίζει να υφίσταται– ήταν εξαιρετικά μεγάλη, με εμφανή αντίκτυπο στις κεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, που έχασαν χρηματιστηριακή αξία άνω του 1 δισ. ευρώ την επίμαχη περίοδο και στην ίδια την αγορά.



Ποιες είναι ακριβώς οι θέσεις τους

Οι θέσεις των τριών βρετανικών funds, οι οποίες παραμένουν και έχουν ενταθεί από το εφετινό καλοκαίρι «εξηγούν» σε σημαντικό βαθμό την πορεία των τραπεζικών μετοχών και τη συνεχή πίεση στην οποία βρίσκονται. Είναι χαρακτηριστικό πως ο τραπεζικός κλάδος από τις αρχές Αυγούστου, οπότε και ξεκίνησε το τελευταίο κύμα πιέσεων, έχει χάσει το 44% της κεφαλαιοποίησής του, με τη συνολική χρηματιστηριακή αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στα 5 δισ. ευρώ, από τα 8,7 δισ. ευρώ στις αρχές του έτους. Υπενθυμίζεται, δε, πως μετά την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 η συνολική χρηματιστηριακή αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών άγγιζε τα 9,8 δισ. ευρώ, ενώ τον Απρίλιο του 2013, και μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης, έφτανε τα 25,6 δισ. ευρώ. Τα περισσότερα short διατηρεί το Marshall Wace (4 short θέσεις) και ακολουθούν το Lansdowne Partners (3 θέσεις) και το Oceanwood (2 θέσεις), σύμφωνα με τα στοιχεία της Breakout Point, η οποία ειδικεύεται στην ανάλυση των θέσεων των funds. Η μεγαλύτερη συνολική short θέση αφορά τη μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς και φτάνει το 3,73% επί των μετοχών της ή τα 18,3 εκατ. ευρώ (το Lansdowne έχει το 2,74% και το Marshall Wace το 0,99%) και από τον Σεπτέμβριο του 2017 έχει αυξηθεί σταδιακά. Και τα τρία hedge funds διατηρούν μεγάλες short θέσεις στην Alpha Bank (Lansdowne 0,51%, Oceanwood 0,6%, Marshall Wace 0,59%), οι οποίες συνολικά φτάνουν το 1,7% επί των μετοχών της, ενώ δύο διατηρούν μεγάλο short (άνω του 0,5%) στη Eurobank (Lansdowne 1,33%, Marshall Wace 0,52%, ενώ το Oceanwood μείωσε τις θέσεις του κάτω από το 0,5% τον Σεπτέμβριο). Σε ό,τι αφορά την Εθνική Τράπεζα, το Oceanwood αύξησε τις θέσεις short κατά 40%, στο 0,7% επί των μετοχών της, στα τέλη Οκτωβρίου –πρόκειται για την τέταρτη μεγαλύτερη από τις 10 θέσεις short που έχει λάβει το fund– ενώ και το Marshall Wace επιμένει σταθερά short στην τράπεζα και στο 0,58% επί των μετοχών της. Tα Marshall Wace, Lansdowne και Oceanwood έχουν σημαντικές short θέσεις στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο γενικότερα. Συγκεκριμένα, αυτά τα τρία funds είναι μεταξύ των Τop-5 με τον υψηλότερο αριθμό short θέσεων στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Το Marshall έχει θέσεις σε 16 ευρωπαϊκές τράπεζες (από 12 πέρυσι), το Lansdowne σε 6 (από 5) και το Oceanwood σε 5 (από 1). Μάλιστα, η Τράπεζα Πειραιώς είναι στα 10 κορυφαία shorts (στην 9η θέση) στην Ευρώπη, μεταξύ των αρνητικών θέσεων όλων των funds, όχι μόνο ων συγκεκριμένων τριών. Κορυφαίο short είναι η Arrow Global Group και ακολουθούν οι Banco BRM, Banco Popolare, Metro Bank, Unione di Banche Italiane, Provident Financial, Deutsche Bank, Hoist Finance, Τράπεζα Πειραιώς και CYBG.



Γνωρίζουν την ελληνική αγορά
Το μόνο που δεν μπορεί να πει κάποιος είναι πως οι «σορτάκηδες» δεν έχουν προετοιμαστεί καλά. Είναι χαρακτηριστικό πως τόσο το Marshall Wace όσο και το Oceanwood Capital Management ήταν μεταξύ των 25 funds και επενδυτικών τραπεζών που συμμετείχαν στις συναντήσεις που είχε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Χουλιαράκης, στο πλαίσιο του road show στο Λονδίνο, στα τέλη Ιουνίου. Παράλληλα, συμμετέχουν σταθερά σε τηλεδιασκέψεις ελληνικών εισηγμένων, όπου παρουσιάζουν τα οικονομικά αποτελέσματά τους, καθώς και στα road shows του ελληνικού χρηματιστηρίου στη βρετανική πρωτεύουσα. Αξίζει να σημειώσουμε πως το Lansdowne Partners δίνει ισχυρό «παρών» στα της ελληνικής αγοράς εδώ και χρόνια αφού έχει αποκτήσει σημαντική θέση στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΛΠ, που, αν και προ 10ετίας διαμορφωνόταν στο 9,67%, σήμερα φτάνει στο 5%. Μάλιστα, o Julian Garcia Woods, πρώην partner και νυν (από τις αρχές Οκτωβρίου) No 2 στέλεχος της Oceanwood Capital Management, καθώς αναβαθμίστηκε σε chief portfolio advisor του fund, συμμετείχε στα conference calls της Folli Follie, όπου ο Τζώρτζης Κουτσολιούτσος παρουσίαζε στους επενδυτές τα αποτελέσματα της εισηγμένης. Στο πιο πρόσφατο, αυτό του περασμένου Απριλίου, για τα αποτελέσματα του 2017, o Garcia επέμενε με ερωτήσεις προς τον CEO της FF για την εικόνα των απαιτήσεων και των αποθεματικών του ομίλου.


Οι… θαμώνες του χρηματιστηρίου που προκαλούν ανησυχία

Οι shorts έχουν γίνει... θαμώνες στο ελληνικό χρηματιστήριο, ειδικά από το καλοκαίρι του 2017, την περίοδο που το ΔΝΤ άρχισε να απαιτεί 10 δισ. ευρώ ανακεφαλαιοποίηση για τις ελληνικές τράπεζες, συστήνοντας την ολοκλήρωση νέων ελέγχων ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review - ΑQR), ένα ζήτημα το οποίο προκάλεσε νέες ανησυχίες για τις τράπεζες, οδηγώντας σε πτώση της τάξης του 30% στην κεφαλαιοποίησή τους μέσα σε δύο μήνες (τέλη Ιουλίου - Σεπτέμβριος 2017). Ακόμα και μετά τον «συμβιβασμό» του ΔΝΤ και την υποχώρηση από την απαίτησή του για AQR το φθινόπωρο, τα τρία βρετανικά funds συνέχισαν απτόητα να «σορτάρουν» τις μετοχές των συστημικών τραπεζών, ποντάροντας στην αβεβαιότητα που υπήρχε σχετικά με την έκβαση των stress tests (τα οποία θα ολοκληρώνονταν επτά μήνες μετά) καθώς και την εφαρμογή των νέων λογιστικών προτύπων IFRS 9, σε συνδυασμό με τη μη ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με το καθεστώς της εξόδου της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα. Τελευταία, ένας συνδυασμός παραγόντων μοιάζει σαν να ρίχνει νερό στον μύλο των short sellers. Οι κλυδωνισμοί που «μετέφερε» η ιταλική κρίση από τον Μάιο, οι φιλόδοξοι στόχοι μείωσης των «κόκκινων» δανείων, η αδύναμη κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών, η αδυναμία πρόσβασης της Ελλάδας στις αγορές από τον Φεβρουάριο –που οδηγεί και σε αντίστοιχο «αποκλεισμό» για τις τράπεζες–, η πολιτική επιλογή της «καθαρής εξόδου» από το πρόγραμμα αντί της προληπτικής πιστωτικής γραμμής –η οποία και θα οδηγούσε σε ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE της ΕΚΤ, κάνοντάς τα πιο «επενδύσιμα»– αποτελούν, σύμφωνα με εγχώριους αναλυτές, λόγους για που ενισχύουν τις επιθετικές τους κινήσεις. Παράλληλα, το προεκλογικό κλίμα στο οποίο έχει μπει η χώρα, καθώς και η υπαναχώρηση της κυβέρνησης από τα συμφωνηθέντα με τους «θεσμούς» και η απροθυμία της να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις δημιουργούν ένα εύφορο έδαφος για τους shorts, αφού, με ευθύνη της κυβέρνησης, αυξάνεται το ρίσκο αλλά και η αβεβαιότητα γύρω από την Ελλάδα.



Τα αντίμετρα
Σύμφωνα με τους αναλυτές, αν δεν υπάρξει ορατότητα σχετικά με το κατά πόσο το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μπορεί να αντιμετωπιστεί πειστικά, τότε η αγορά θα συνεχίσει να δίνει «τροφή» στους shorts. Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα σημειώθηκε μια σημαντική προσπάθεια ανάκαμψης των μετοχών των ελληνικών τραπεζών, μετά και τις θετικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά την πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και λόγω των αγοραστικών κινήσεων με στόχο τη στήριξη της κεφαλαιοποίησής τους εν όψει της «ετυμηγορίας» της MSCI. Αξίζει να σημειωθεί πως στις 13 Νοεμβρίου η MSCI προχώρησε στην αναδιάρθρωση των δεικτών της, με τη UBS να «βλέπει» διαγραφή της Τράπεζας Πειραιώς από τον δείκτη MSCI αναδυόμενων αγορών, ενώ η Wood εκτιμά ότι η μετοχή της ελληνικής συστημικής τράπεζας θα βρεθεί εκτός δείκτη MSCI Greece. Παράλληλα, η Societe Generale επίσης εκτιμά ότι η Πειραιώς θα βρεθεί εκτός του δείκτη των αναδυόμενων αγορών, λόγω του ύψους της κεφαλαιοποίησής της, ενώ «βλέπει» διαγραφή από τον συγκεκριμένο δείκτη και για τη Eurobank αλλά και για την Εθνική Τράπεζα.

Η «ταυτότητα» και η στρατηγική τους
Το Lansdowne είναι ένα από τα κορυφαία hedge funds παγκοσμίως. Ιδρύθηκε το 1998 από τον Sir Paul Ruddock και τον Steven Heinz και διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία για μια διαφοροποιημένη θεσμική βάση πελατών, που περιλαμβάνει μερικούς από τους μεγαλύτερους και πιο εξελιγμένους επενδυτές στον κόσμο, ενώ επικεντρώνεται σε long/short trades σε μετοχές. Αντίστοιχα, το Oceanwood είναι ένα event driven fund και ιδρύθηκε από τον Chris Gate το 2006. Επικεντρώνεται σε ευρωπαϊκές εταιρείες και κυρίως στον κλάδο των χρηματοοικονομικών. Μετά την τοποθέτηση του Garcia ως Νο 2, ο αναπληρωτής επικεφαλής επενδύσεων Luke Lynch αποφάσισε να εγκαταλείψει το fund για να ανοίξει τη δική του επενδυτική εταιρεία.Τέλος, το Marshall Wace ιδρύθηκε από τους Paul Marshall και Ian Wace το 1997. Ειδικεύεται επίσης σε long/short trades, ενώ από το 2015 βρίσκεται σε μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία με το KKR, το οποίο εξαγόρασε το 24,9% του fund.