Τραυματική μνήμη και Δημόσια Ιστορία: Δίστομο 1944-2018

11/10/2018, 12:59
ΔΙΣΤΟΜΟ

Ένα από τα πιο αποτρόπαια μαζικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τα όργανα του εθνικοσοσιαλισμού στην Ελλάδα, τη Σφαγή του Διστόμου στις 10 Ιουνίου 1944 διερευνά το παρόν βιβλίο. Μελετά τις εξακολουθητικά επίμαχες και συχνά τραυματικές αναγνώσεις αυτού του γεγονότος, τόσο σε διακρατικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, εστιάζοντας στη διαγενεακή μεταβίβαση του τραύματος. Η εξέταση ενός ζητήματος αιχμής, η ηθική και νομική αξίωση για αποζημιώσεις/επανορθώσεις, αποσκοπεί στη δημιουργία γεφυρών αλληλοκατανόησης μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού λαού επιμένοντας αξιωματικά στη συσχέτιση ιστορικής αλήθειας και ιστορικής δικαιοσύνης με όρους παραδοχής – μετάνοιας – αποζημίωσης - συμφιλίωσης.

Η έννοια της «επανορθωτικής δικαιοσύνης» ως αντίπαλου δέους στον παροντισμό και στο καθήκον μνήμης -με τρόπο τέτοιο που να επικεντρώνεται στην επούλωση των ιστορικών τραυμάτων- έχει αποτελέσει σκοπό ζωής για τον Αργύρη Σφουντούρη, επιζήσαντα της σφαγής του Διστόμου, και για τον Titus Milech, Γερμανό της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Το έργο και η στάση της ζωής τους, όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο, αποτυπώνουν εύγλωττα τη μέριμνά τους για ουσιαστική συλλογική ιστορική επίγνωση. Με έναν ενδιαφέροντα τρόπο, από την πλευρά του θύματος και από την πλευρά των θυτών σε διαγενεακό πλαίσιο, οι δύο προσωπικότητες αναζητούν το μέτρο μεταξύ της ηθικής δικαίωσης των θυμάτων, της αποκατάστασης για τις αποτρόπαιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της παραδοχής – συγχώρησης σε επίπεδο κρατών, θεσμών και πολιτών.

Η Ζέτα Παπανδρέου είναι διδάκτωρ Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας (Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αιγαίου). Έχει εκπονήσει Master στην Ιστορία και Διδακτική της Ιστορίας (Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών). Τα ερευνητικά πεδία με τα οποία ασχολείται είναι η διδασκαλία επίμαχων και τραυματικών ιστορικών γεγονότων (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Γερμανική κατοχή και άσκηση αντιποίνων στην Ελλάδα) όπως, επίσης, και το θεωρητικό πλαίσιο της Διδακτικής της Ιστορίας. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια επικεντρώθηκε στη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου με σκοπό την ενημέρωση και τον προβληματισμό τους σε ζητήματα που αφορούν την άσκηση αντιποίνων κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τον Εμφύλιο Πόλεμο στην Ελλάδα (1946 - 1949), τη μετανάστευση και το προσφυγικό. Είχε συμμετοχή στην εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια και ημερίδες γύρω από το αντικείμενό της και έχει δημοσιεύσει τα πορίσματα των ερευνών της σε πρακτικά συνεδρίων και περιοδικά.